99刀的头显就能玩好VR游戏？无线+低延迟专业
| Manhattan | |
 Pi?ta Aleja rankiem, widok z 38. ulicy | |
| Państwo | 百度 明代，通惠河上源白浮泉被截断，玉泉山水亦遭分流。 |
|---|---|
| Miejscowo?? | |
Po?o?enie na mapie Manhattanu  | |
Po?o?enie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
Po?o?enie na mapie stanu Nowy Jork  | |
Po?o?enie na mapie Nowego Jorku  | |
| 40,774078°N 73,965863°W/40,774078 -73,965863 | |
Pi?ta Aleja (ang. Fifth Avenue) – g?ówna ulica centrum nowojorskiego Manhattanu, jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ulic handlowych ?wiata.
Pi?ta Aleja jest wyró?niana jako symbol zamo?nej cz??ci Nowego Jorku i jedna z najdro?szych ulic ?wiata. Lista ?najdro?szych ulic” zmienia si? ka?dego roku i zale?y od aktualnych wahań i warunków lokalnej gospodarki. Przez kilka lat, pocz?wszy od po?owy lat 90., obszar mi?dzy 49. a 57. ulic? posiada? najdro?sz? przestrzeń handlow?, licz?c wed?ug kosztu metra kwadratowego[1].
W 2008 magazyn Forbes uzna? Pi?t? Alej? za najdro?sz? ulic? ?wiata.
Pi?ta Aleja ma swoje pocz?tki w parku Washington Square w Greenwich Village. Przebiega nast?pnie przez Midtown, wzd?u? wschodniego boku Central Parku, gdzie graniczy z Upper East Side, a kończy si? w Harlemie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Pocz?tkowo popularny w?ród zamo?nych mieszkańców Manhattanu by? dolny odcinek Pi?tej Alei, poczynaj?c od Washington Square w gór?.
W XX wieku zamo?ni mieszkańcy Nowego Jorku zacz?li przeprowadza? si? w okolice Pi?tej Alei, ale w jej górn? cz???, g?ównie na ulice od 59. do 96., sk?d widok obejmuje Central Park.
Kamieniem milowym dla Pi?tej Alei okaza? si? rok 1916, kiedy zosta?a wyburzona ogromna posiad?o?? na rogu 72. ulicy. W jej miejscu wybudowano apartamentowiec 907 Fifth Avenue, pierwszy budynek tego typu na ?wiecie[2].
W styczniu 1922 w?adze miasta zareagowa?y na za?alenia mieszkańców dotycz?ce wyburzania kolejnych domów na Pi?tej Alei i zaostrzy?y przepisy dotycz?ce wysoko?ci, ustanawiaj?c maksymaln? wielko?? do 75 stóp, czyli oko?o 5-pi?trowych obiektów[3]. Architekt J.E.R. Carpenter wniós? do s?du pozew przeciw tej decyzji i wygra?, przez co ponownie zmieniono przepisy. Carpenter argumentowa? nast?puj?co: ?standard alei zosta?by bardzo podniesiony, gdyby luksusowe apartamentowce zast?pi?y stare posiad?o?ci.”[3]
Komercjalizacja
[edytuj | edytuj kod]Przez d?ugi okres Pi?ta Aleja by?a przede wszystkim enklaw? mieszkaln? bogatych nowojorczyków. Pierwszy budynek o przeznaczeniu typowo handlowym - B. Altman And Company - wybudowany zosta? w pierwszych latach XX w. na rogu Pi?tej Alei i 39. ulicy. Zapocz?tkowa?o to proces, w efekcie którego ?rodkowy odcinek Pi?tej Alei sta? si? dystryktem ekskluzywnych butików. Swoje sklepy maj? tu Bulgari, Louis Vuitton, Tiffany, Ermenegildo Zegna, Gucci, Prada, Fendi, Versace, Cartier, Emilio Pucci.
Na Pi?tej Alei mieszcz? si? tak?e luksusowe domy towarowe Barney's, Bergdorf Goodman, Lord's & Taylor, Saks Fifth Avenue.
Obecnie swoje sklepy maj? tam równie? popularne marki, takie, jak H&M, Zara, Abecrombie & Fitch, Nine West.
Wiele linii lotniczych utworzy?o wzd?u? Pi?tej Alei swoje biura sprzeda?y biletów. Jednak cz??? z nich nie zdo?a?a wytrzyma? konkurencji i albo zakończy?a biznes, albo przenios?a si? w inne, tańsze obszary Manhattanu (np. Air France, Finnair oraz KLM)[4].
Panorama
[edytuj | edytuj kod]
Ruch
[edytuj | edytuj kod]
Na Pi?tej Alei panuje ruch jednokierunkowy na po?udnie od 135. ulicy do Washington Square. Zmiana z ruchu dwukierunkowego nast?pi?a 14 stycznia 1966, kiedy Madison Avenue przeobra?ono w jednokierunkow? ulic? (ruch na pó?noc)[5]. Ruch dwukierunkowy na Pi?tej Alei dozwolony jest wy??cznie na 135. ulicy. Od 124. do 120. Alej? przecina Marcus Garvey Park, dlatego obowi?zuje ruch okr??ny, przez Mount Morris Park West.
Pi?ta Aleja jest jedn? z g?ównych ulic na Manhattanie, na której nie kursowa?y tramwaje. G?ównym ?rodkiem transportu s?: metro, autobusy i taksówki.
Parady
[edytuj | edytuj kod]Pi?ta Aleja jest miejscem wielu dorocznych parad, m.in. polskiej Parady Pu?askiego czy irlandzkiej z okazji Dnia ?w. Patryka. Ruch na Alei zamykany jest nie tylko z okazji tego typu wydarzeń, ale równie? w trakcie gor?cych niedziel.
Akcja ksi??ki Empire of Dreams autorstwa Gianniny Braschi rozgrywa si? m.in. podczas portorykańskiej parady na Pi?tej Alei.
Droga rowerowa
[edytuj | edytuj kod]Droga rowerowa obejmuje zarówno bezpieczne obszary Pi?tej Alei przy np. 23. ulicy, która posiada wyznaczone trasy, jak i niebezpieczne cz??ci, w regionie Midtown w godzinach szczytu[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Foderaro, Lisa. Survey Reaffirms 5th Ave. at Top of the Retail Rent Heap, The New York Times, 29 kwietnia 1997.
- ↑ 907 Fifth Avenue. [dost?p 2025-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-06)].
- ↑ a b J. E. R. Carpenter, "The Architect Who Shaped Upper Fifth Avenue", New York Times, 26 sierpnia 2007.
- ↑ POSTINGS: Air France Takes Flight; Au Revoir, Fifth Avenue, The New York Times. 24 maja 1992.
- ↑ Kihss, Peter. 5th and Madison Avenues Become One-Way Friday; Change to Come 7 Weeks Ahead of Schedule to Ease Strike Traffic 5th and Madison to Be Made One-Way Friday, The New York Times, 12 stycznia 1966.
- ↑ New York City Cycling Map. nyc.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-06)]., New York City Department of City Planning.
Linki zewn?trzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdj?cia Pi?tej Alei. newyorkimage.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-06)]. (ang.)
- Fifth Zdj?cia i plan Alei (ang.)